เฉลยแบบทดสอบสาระหน้าที่พลเมือง ชุดที่ 3

ตอบ ตัวเลือกที่ 1 ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 50,000 คน สามารถเข้าชื่อเสนอร่างรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขเพิ่มเติมได้

​

เนื้อหาที่ใช้ถาม : รัฐศาสตร์ (การเมืองไทยตามรัฐธรรมนูญ)

​

วิเคราะห์ข้อสอบ :  โจทย์ข้อนี้ถามถึงประเด็นการเมืองในช่วงปี ค.ศ. 2020-2021 นั่นคือ เรื่องราวเกี่ยวกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยเปรียบเทียบกับตัวรัฐธรรมนูญปี 50 ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญเก่า บางตัวเลือกจะง่ายในการตัดออก แต่บางตัวเลือก นักเรียนก็อาจจะต้องมีพื้นฐานความรู้นิดนึง มิฉะนั้นก็อาจตอบผิดไปได้เหมือนกัน​​

​

วิเคราะห์ตัวเลือก : ประเด็นในตัวเลือกเหล่านี้ ล้วนแล้วแต่เป็นบทบัญญัติซึ่งเพิ่งกำหนดมาในรัฐธรรมนูญ ฉบับปี 60 ทั้งสิ้น

    ตัวเลือกที่ 2 ในการลงมติเห็นชอบในร่างแก้ไขจะต้องได้รับเสียงจากวุฒิสภา 1 ใน 3 หรือ 84 คน / ตัวเลือกที่ 5 จะต้องได้เสียงจากพรรคการเมืองฝ่ายค้านไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 ในการแก้ไข >> อยู่ในมาตรา 256 ข้อ 6 ที่ว่า “การออกเสียงลงคะแนนในวาระที่สามขั้นสุดท้าย ให้ใช้วิธีเรียกชื่อและลงคะแนนโดยเปิดเผย และต้องมีคะแนนเสียงเห็นชอบด้วยในการที่จะให้ออกใช้เป็นรัฐธรรมนูญมากกว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกเท่าที่มีอยู่ของทั้งสองสภา โดยในจำนวนนี้ต้องมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคการเมืองที่สมาชิกมิได้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี (หมายถึง พรรคฝ่ายค้าน-ครูแป๊ปขยายความ) ประธานสภาผู้แทนราษฎรหรือรองประธานสภาผู้แทนราษฎร เห็นชอบด้วยไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 ของทุกพรรคการเมืองดังกล่าวรวมกัน และมีสมาชิกวุฒิสภาเห็นชอบด้วยไม่น้อยกว่าหนึ่งในสามของจำนวนสมาชิกเท่าที่มีอยู่ของวุฒิสภา” ซึ่งตรงพรรคฝ่ายค้านไม่ค่อยเป็นปัญหาเท่าไรในการจะแก้ไขรัฐธรรมนูญ แต่ตรงวุฒิสภา เป็นปัญหาที่เสมือนกุญแจล็อคที่ทำให้การจะแก้รัฐธรรมนูญทำได้สุดแสนยากและกลายเป็นประเด็นที่ร้อนแรงดังที่นักเรียนทุกคนก็น่าจะทราบดี และทั้งหมดมันก็เพิ่งมาโผล่ในรัฐธรรมนูญ 60 นี้ อันได้ชื่อว่า รัฐธรรมนูญฉบับเจ้าปัญหา…. 

   ตัวเลือกที่ 3 ในการแก้ไขในหมวดวิธีแก้รัฐธรรมนูญจะต้องผ่านการทำประชามติก่อน >>  อยู่ในมาตรา 256 ข้อ 8 ที่ว่า “ในกรณีร่างรัฐธรรมนูญเพิ่มเติมเป็นการแก้ไขเพิ่มเติม หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์ หมวด 15 การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ หรือเรื่องที่เกี่ยวกับคุณสมบัติหรือลักษณะต้องห้ามของผู้ดำรงตำแหน่งต่างๆ ตามรัฐธรรมนูญ หรือเรื่องที่เกี่ยวกับหน้าที่หรืออำนาจของศาลหรือองค์กรอิสระ หรือเรื่องที่ทำให้ศาลหรือองค์กรอิสระไม่อาจปฏิบัติตามหน้าที่หรืออำนาจได้ ก่อนดำเนินการตาม (7) ให้จัดให้มีการออกเสียงประชามติตามกฎหมายว่าด้วยการออกเสียงประชามติ ถ้าผลการออกเสียงประชามติเห็นชอบด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม จึงให้ดำเนินการตาม (7) ต่อไป” เกี่ยวกับบทบัญญัติเรื่องนี้ก็เพิ่งมีขึ้นในรัฐธรรมนูญฉบับ 60 นี้ เหมือนกัน ก่อนหน้านี้ ไม่เคยมีลักษณะเช่นนี้ ซึ่งก็มีผลให้รัฐธรรมนูญนี้แก้ไขยากเหลือคณา…

   ตัวเลือกที่ 4 ศาลรัฐธรรมนูญมีสิทธิวินิจฉัยชี้ขาดว่าร่างรัฐธรรมนูญนั้นสามารถผ่านได้หรือไม่หากเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบรัฐ และมีการร้องขอ  >> ตรงตามบทบัญญัติในมาตรา 256 ข้อ 9 ที่ว่า “ก่อนนายกรัฐมนตรีนำความกราบบังคมทูลเพื่อลงพระปรมาภิไธยตาม (7) สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือวุฒิสภา หรือสมาชิกทั้งสองสภารวมกัน มีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสิบของสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือทั้งของสองสภารวมกัน แล้วแต่กรณี มีสิทธิเข้าชื่อกันเสนอความเห็นต่อประธานแห่งสภาที่ตนเป็นสมาชิกหรือประธานสภา แล้วแต่กรณี ว่าร่างรัฐธรรมนูญตาม (7) ขัดต่อมาตรา 255 หรือมีลักษณะตาม (8)  และให้ประธานแห่งสภาที่ได้รับเรื่องดังกล่าวส่งความเห็นไปยังศาลรัฐธรรมนูญ และให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้แล้วเสร็จภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ได้รับเรื่อง ในระหว่างการพิจารณาวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ นายกรัฐมนตรีจะนำร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมดังกล่าวขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมเพื่อให้พระมหากษัตริย์ทรงลงพระปรมาภิไธยมิได้” บัญญัติยาวเฟื้อยมาก 5555 ซึ่งก็อีกแหละ กฎพิสดารแบบนี้ (ที่เรียกว่าพิสดาร ก็เพราะว่าทั้ง สว. และศาลรัฐธรรมนูญไม่ได้มีที่มาที่ยึดโยงกับประชาชนเลย แต่ไฉนมีอำนาจเช่นนี้ด้วย….) มีแต่รัฐธรรมนูญ 60 เจ้าปัญหาฉบับนี้เท่านั้น ก่อนหน้านี้ไม่มีบทบัญญัติดังกล่าวแน่นอน

​​​

สรุปคำตอบ :  หลังจากเราวิเคราะห์ตัวเลือกจบเรียบร้อย ตัวเลือกที่ 1 ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 50,000 คน สามารถเข้าชื่อเสนอร่างรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขเพิ่มเติมได้ เนื่องจากบทบัญญัติซึ่งเป็นเงื่อนไขข้อนี้ถูกกำหนดมาแล้วตั้งแต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 (ในรัฐธรรมนูญปี 50 อยู่ในมาตรา 291 ข้อ 1) ดังนั้นจึงไม่ได้เป็นบทบัญญัติซึ่งเป็นเงื่อนไขที่เพิ่มขึ้นมา​​

​

   แต่ถึงรัฐธรรมนูญ 60 จะระบุว่า ประชาชนมีสิทธิเสนอร่าง ซึ่งก็ปรากฎว่าเสนอผ่านเข้าไปจริงๆ แต่แล้วยังไง… สุดท้ายถูกตีตกไงครับ 555 นี่เป็นสิ่งหนึ่งที่บอกให้เราทราบว่า พลเมืองไทยนี่จะมีสิทธิมีเสียงจริงอ๊ะป่าว?